Polski Alarm Smogowy: Tylko Rybnik korzysta z uprawnień uchwały antysmogowej. Pozostałe samorządy niekoniecznie. Posypią się za to kary?

Mają ku temu możliwości, ale jeśli chodzi o korzystanie z nich to już "inna para kaloszy". Śląskie samorządy zdają się być niechętne co do egzekwowania uchwały antysmogowej i jej przepisów. Na taki stan rzeczy wskazują przynajmniej w Polskim Alarmie Smogowym (PAS), zwracającym uwagę na bezsilność samorządowców w tym zakresie. Wyjątek w ocenie przedstawicieli PAS stanowi jedynie Rybnik, który już dawno wziął się "do roboty".

- Mamy do czynienia z taką sytuacją, że chociaż uchwała antysmogowa dotyczy całego województwa śląskiego, to mamy wrażenie, że ona rzeczywiście egzekwowana jest tylko w Rybniku. W innych gminach to wygląda bardzo różnie - mówi Emil Nagalewski z Polskiego Alarmu Smogowego, przytaczając konkretne przykłady działań w Rybniku.

- Gdy weszły pierwsze terminy dotyczące najstarszych źródeł ciepła (ich likwidacji - przyp. red), w styczniu dwa lata temu - tylko w tym styczniu przeprowadzono tysiąc kontroli - zauważa Emil Nagalewski.

W innych samorządach - jak twierdzą w Polskim Alarmie Smogowym - też są kontrole, jednak zazwyczaj na nich się kończy. A tak według przedstawicieli PAS być nie powinno. - Pytamy samorządy czy przeprowadziły kontrole? Tak, przeprowadziły. Co wykazały kontrole? Nielegalne źródło ciepła. Co dalej? Nic. Naszym zdaniem to jest nieakceptowalne - podkreśla Emil Nagalewski.

Przedstawiciele Polskiego Alarmu Smogowego przyznają, że samorządy po wejściu w życie uchwały antysmogowej zyskały możliwość do jej egzekwowania. Według nich są one skuteczne, lecz niewykorzystywane. A co dokładnie mogą robić samorządowcy?

- Mogą wszczynać postępowania administracyjne, które mogą doprowadzić do usunięcia kotła. Mogą kierować wnioski o ukaranie do sądu w stosunku do tych, którzy korzystają z nielegalnych, niezgodnych z uchwałą antysmogową. I mogą wreszcie zgłaszać na policję sprawy o podejrzenie wykroczenia. Użytkowanie nielegalnego źródła ciepła to jest wykroczenie - wylicza Emil Nagalewski.

Władze samorządów - jak zaznacza Zdzisław Kuczma, przedstawiciel Rybnickiego Alarmu Smogowego - są zobligowane do korzystania z tych praw, jeśli tylko okaże się, że na jej terenie wykorzystywany jest niezgodny z uchwałą antysmogową, piec.

- Każde ujawnienie przypadku, że ktoś eksploatuje kocioł czy inne urządzenie grzewcze niezgodne z postanowieniami uchwały antysmogowej zobowiązuje organ do wszczęcia postępowania w sprawie negatywnego oddziaływania na środowisko - wskazuje w oparciu o przepisy, Zdzisław Kuczma.

Niechęć do korzystania ze swoich możliwości w związku z walką ze smogiem, PAS wykazał w kilku gminach w województwie śląskim, położonych w różnych jego miejscach. Było tak na przykład w beskidzkim Ustroniu, w Czerwionce-Leszczynach, w części niemalże centralnej oraz w Poraju na północy regionu.

W Ustroniu - jak wynika z pozyskanych przez PAS z tamtejszego Urzędu Miasta danych - samorząd ma wiedzę o 443 eksploatowanych kotłach, które nie spełniają wymogów uchwały antysmogowej. I nie zdecydowano się nic z tym zrobić. Dlatego, sam Polski Alarm Smogowy postanowił interweniować, prosząc o współpracę policję. Obecnie sprawa jest w toku. Podobnie postąpiono w gminie Poraj i najprawdopodobniej tak będzie też w Czerwionce-Leszczynach, gdzie liczba kotłów łamiących przepisy wynosi aż 1277!

W PAS zwracają uwagę na swego rodzaju opieszałość samorządów, która może skutkować nierozwiązaniem problemu smogu. A ten powinien zniknąć już w czasie obecnej kadencji wójtów, burmistrzów, prezydentów i starostów.

- Następne wybory za pięć lat. Podczas tego okresu, de facto problem kopciuchów i co za tym idzie problem smogu powinien zostać rozwiązany. A mamy obawy, że tak się może nie stać - obawia się Emil Nagalewski, widząc działania, a w zasadzie ich brak ze strony samorządów.

- Idea czystego powietrza będzie pięknie kwitła, ale nie będzie wydawała owoców - ocenia Zdzisław Kuczma. - Uchwała antysmogowa, jej przestrzeganie jest fundamentem, jeżeli chodzi o walkę, o osiągnięcie standardów jakości powietrza. Przepisy jeśli nie będą egzekwowane, nie mają wpływu na rzeczywistość - dodaje.

Niewykluczone, że poza osobami, które eksploatują niespełniające wymogów kotły wbrew uchwale antysmogowej, Polski Alarm Smogowy zdecyduje się wyciągać konsekwencje wobec władz gmin, które niechętnie stosują się do zapisów dokumentu. Na razie takie rozwiązanie jest analizowane.

- Nad tym się zastanawiamy, czy nad tego typu zachowaniami możemy przejść do porządku dziennego - mówi Zdzisław Kuczma, który przyznaje, że taka możliwość jest obecnie konsultowana z prawnikami.